بیش از 20 درصد از گل‌های ارسال شده توسط پرورش دهندگان هرگز در بازار صادرات به دست مصرف کننده نهایی نمی‌رسد. بسته بندی گل برای صادرات اهمیت زیادی دارد.

بیش از 20 درصد از گل‌های ارسال شده توسط پرورش دهندگان هرگز در بازار صادرات به دست مصرف کننده نهایی نمی‌رسد زیرا در مراحل مختلف زنجیره توزیع از بین می‌روند یا آسیب می بینند. تلفات گل‌ها را می توان با نحوه بسته بندی گل، اطمینان از حمل و نقل دقیق‌تر، تنظیم دمای بهتر، توجه به الزامات بهداشت گیاهی و استفاده از عوامل نگهداری مناسب کاهش داد.

از آنجا که گل‌ها و گیاهان موجودات زنده و در حال رشد هستند، طول عمر محدودی دارند. بنابراین باید روش‌های مناسبی اتخاذ کرد تا اطمینان حاصل شود که تکامل محصول در طول فرآیند حمل و نقل کنترل می‌شود. انتخاب بسته صادراتی، متناسب با محصول و همچنین شبکه توزیع و بازار، برای موفقیت صادرات مهم است.

ما در این مطلب نکات مهمی را که در صادرات گل و گیاهان زینتی یا گل های گلدانی باید در نظر بگیرید را بررسی می‌کنیم.

عوامل تاثیرگذار روی بسته بندی گل برای صادرات

بسته و محتویات آن در طول فرآیند صادرات در معرض انواع تنش‌ها قرار می‌گیرند که اثر آن کاهش تدرجی استحکام بسته و کاهش توانایی آن در محافظت از محصول است.

این تنش‌ها دو نوع اساسی هستند: از یک سو مکانیکی و از سوی دیگر فیزیکی و شیمیایی.

تنش مکانیکی

این به طور مستقیم با حمل و نقل و انبارداری مرتبط بوده که شامل ضربه، افت کیفیت، فشرده سازی و لرزش است.

زنجیره توزیع برای صادرات گل، شاید فقط به طول چند هزار کیلومتر و یک یا دو عملیات حمل و نقل و جابجایی نباشد. در اغلب موارد شبکه حمل و نقل شامل یک مسیر طولانی از اتصالات حمل و نقل جاده‌ای، هوایی و گاهی دریایی یا ریلی است.

در نتیجه تنش‌ها و خطراتی که گل‌ها و بسته‌بندی آن‌ها در معرض آن قرار می‌گیرند متعدد است. علاوه بر این، تنش‌ها اثر تجمعی دارند، بنابراین به‌طور قابل توجهی مقاومت بسته را در طول سفر کاهش می دهند. پس بسته بندی گل باید طوری طراحی شود که در برابر مجموع این نیروها مقاومت کند.

تنش های فیزیکی و شیمیایی

طول عمر محصولات گلکاری بسته به گونه متفاوت اما به‌طور کلی کوتاه است. به‌خصوص در مورد گل‌های شاخه بریده زیرا گیاهان گلدانی بسیار مقاوم‌تر هستند.

بنابراین، طراحی بسته بندی صادراتی باید خطرات متنوعی را که محصولات متحمل می‌شوند در نظر بگیرد تا اثرات آن‌ها را محدود کند. این عوامل عبارتند از: گرما، سرما، رطوبت، رطوبت و خشک شدن.

ماهیت تجمعی این تنش‌ها روی محصول تأثیراتی بر دوام بسته‌بندی دارد.

نحوه بسته بندی گل در کشورهای مختلف

کشورهای واردکننده بر اساس نیازهای بسته بندی گل با توجه به عواملی مانند ابعاد بسته بندی، چیدمان محصولات در ظرف، تعداد واحدها یا دسته ها، رنگ بسته بندی و برچسب متفاوت هستند.

هلند

به عنوان مثال، واردکنندگان در هلند پس از دریافت یک بسته گل، معمولا جعبه را باز کرده، گل‌ها را برای چند ساعت در آب غوطه‌ور می‌کنند تا تازه شوند و سپس آن‌ها را برای بازار خرده فروشی دوباره بسته بندی می‌کنند.

بسته بندی اصلی نگهداری نمی‌شود در عوض از بسته بندی جدید که با علامت تجاری واردکننده و رنگ‌های آن چاپ شده است، استفاده می شود.

فرانسه

نمونه دیگری از تفاوت در الزامات بسته بندی مربوط به رزهای وارداتی به فرانسه است. بازار فرانسه ایجاب می‌کند که جوانه‌ها در یک دسته واحد به یک ارتفاع باشند. در اکثر کشورهای دیگر جوانه‌ها به صورت مدرج چیده شده‌اند. در نتیجه قطر دسته‌هایی که در فرانسه فروخته می‌شوند، بزرگ‌تر از سایر نقاط است.

بنابراین کارتن‌هایی از گل‌هایی که به مقصد بازار فرانسه می‌روند، دسته‌های کمتری نسبت به سایر بازارها خواهند داشت.

ویژگی‌های بسته بندی گل برای صادرات

بسته صادراتی اقلام گلکاری باید به صورت منطقی طراحی شود (استفاده بهینه از فضای موجود بدون بارگذاری بیش از حد یا آسیب رساندن به گل یا شاخ و برگ) به گونه‌ای که تعداد واحدهای از پیش تعیین شده محصول یا بسته‌های از پیش ساخته شده را در خود جای دهد.

مناسب برای حمل و نقل

ویژگی های بسته بندی اصلی مواد، ابعاد و وزن باید برای همه انواع مختلف حمل و نقل که در طول عملیات صادرات استفاده می شود، مناسب باشد.

از آنجایی که خطر آسیب به گل‌ها و شاخ و برگ‌ها با میزان جابجایی افزایش میابد، باید روند جابجایی را کاهش داد. پالت سازی وسیله ای ساده برای رسیدن به این هدف است و استفاده از آن باید به شدت تشویق شود. بنابراین، ابعاد اصلی بسته‌های صادراتی انتخاب شده ترجیحا باید با ابعاد پالت مطابقت داشته باشد، که به نوبه خود باید ابعادی سازگار با تجهیزات حمل و نقل داشته باشد.

در طراحی بسته بندی‌های مناسب برای انواع روش‌های حمل و نقل، از دیگر ملاحظات مهم صادرات گل و شاخ و برگ می‌توان به تهویه، گردش هوا و ارتفاع بار اشاره کرد.

نوع ارائه بسته بندی گل

اکثر کشورهای واردکننده استانداردها یا توصیه‌هایی در رابطه با شناسایی و ارائه محصولات گل و گیاه دارند. هر تولیدکننده یا صادرکننده‌ای که مایل به تجارت بین‌المللی است باید با این موارد آشنا باشد و آن‌ها را به‌طور کامل رعایت کند.

معمولا گفته می شود که بسته بندی باید به عنوان یک عامل بازاریابی برای فروش عمل کند. در حالی که این قانون به ویژه در مورد بسته بندی کالاهای مصرفی فروخته شده در فروشگاه های خرده فروشی اعمال می‌شود، همه بسته‌بندی‌ها در هر مرحله از فرآیند توزیع نقشی در عملکرد پیشبرد فروش دارند.

به ویژه در بازاریابی گل‌های شاخه بریده، صادرکنندگان باید با استفاده از پیامی ساده اما چشمگیر که شامل انتخاب رنگی جذاب، ظاهری مناسب از بسته بندی بیرونی، رنگ ها و گرافیک های مناسب برای متن و تصاویر روی آن است، برای تصویری جذاب از برند تلاش کنند.

علائم شناسایی روی کارتن باید خوانا باشد، که در ایران اغلب اینطور نیست. مهم است که شناسه محصول گلکاری چاپ شده یا به وضوح روی برچسب‌ها مشخص شود. برچسب‌ها باید به درستی روی بسته بندی قرار گیرند.

استفاده از تخته فیبر

تخته فیبر موجدار پرمصرف‌ترین ماده برای حمل گل شاخه بریده به بازارهای خارجی است. دلیل اصلی موفقیت این ماده مناسب بودن آن برای حمل، جابجایی و ذخیره سازی این محصولات از نظر استحکام، سبکی و اقتصادی بودن است. صادرکنندگان اقلام گلکاری باید از خود مواد بسته بندی، پرمصرف‌ترین انواع جعبه و ویژگی‌های مختلف آن‌ها از نظر شکل و اجزاء اطلاعات کافی داشته باشند.

تخته‌های فیبر حداقل از یک آستر بیرونی و یک آستر داخلی تشکیل شده‌اند که با کالاهای بسته بندی شده در تماس هستند و توسط فلوت از هم جدا می شوند. فلوتینگ به مقاوم شدن کارتن در برابر فشار و خرد شدن کمک می‌کند، در حالی که آسترها به بسته ها کمک می کنند تا از طریق مقاومت در برابر خمیدگی و پارگی و ترکیدگی و فشردگی در برابر تنش مکانیکی (شوک، ریزش، فشرده سازی، سوراخ شدن) و رطوبت مقاومت کنند.

کاغذ کرافت ساخته شده از خمیر چوب مخروطی، مناسب‌ترین ماده آستر است زیرا مقاومت پارگی بالا و میزان جذب رطوبت پایینی دارد. برخی از تولیدکنندگان کارتن کاغذی با کیفیت پایین‌تر ارائه می‌دهند که از کاغذ بازیافتی، نی، باگاس، بامبو یا سایر مواد ثانویه ساخته شده است. این مواد به دلیل تمایل به جذب رطوبت، بسته‌بندی را به ویژه در شرایط مرطوب کمتر مقاوم می‌سازند.

بنابراین استفاده از آن‌ها برای تولید کارتن های فیبری برای حمل گل‌های تازه یا شاخ و برگ به بازارهای خارجی توصیه نمی‌شود، مگر اینکه مواد دیگری در دسترس نباشد.

بسته بندی ضد رطوبت

کاغذ که عمدتا از الیاف گیاهی و به ویژه چوب ساخته شده است، یک ماده رطوبت سنجی است که تمایل به جذب رطوبت از جو اطراف دارد. برخی از کالاهایی که بسته بندی می‌شوند خود دارای درجه بالایی از رطوبت هستند که می‌تواند روی بسته بندی تأثیر بگذارد. این مورد درباره گل‌های تازه و شاخ و برگ صادق است.

پردازش سطوح داخلی جعبه های فیبری با محصولات امولسیونی مبتنی بر موم یا پلی اتیلن به‌طور موثری جذب رطوبت از محتویات بسته را کاهش می‌دهد. این روش ممکن است برای انواع خاصی از گل‌ها مناسب باشد. با این حال، عمدتا برای حمل و نقل انواع شاخ و برگ که قبل از بسته بندی در آب غوطه‌ور می‌شوند، استفاده می‌شود تا از تازگی آن‌ها در طی چندین هفته حمل و نقل دریایی اطمینان حاصل شود.

در حالی که روش پوشش فوق مفید است، همچنین هزینه بر است. برخی از صادرکنندگان ممکن است بخواهند راه‌حل دیگری را انتخاب کنند، به عنوان مثال، از بسته بندی پلی اتیلن در داخل جعبه‌ها استفاده کنند.

تهویه بسته بندی

تهویه داخل بسته بندی می تواند عنصر مهمی در حفظ کیفیت گل های شاخه بریده باشد، به ویژه هنگامی که از خنک کننده برای به تاخیر انداختن شکفتگی طبیعی آن‌ها استفاده می‌شود. تعداد سوراخ ها در جعبه و شکل آنها (دور، بیضی یا شکل دیگر)، اندازه و موقعیت آن‌ها باید محاسبه شود تا تهویه مناسب، بدون کاهش قابل توجهی در استحکام مکانیکی بسته فراهم شود.

مهم است که اطمینان حاصل شود که گونه‌های خاصی از گل‌ها در معرض دمای پایین قرار نگیرند، همانطور که ممکن است در اروپا و ایالات متحده در طول زمستان با آن مواجه شویم.

علاوه بر اقدامات حفاظتی خاصی که باید در حین حمل و نقل، جابجایی و انبارداری انجام شود، ممکن است تعداد سوراخ های تهویه برای این منظور محدود باشد. این را می توان به عنوان مثال با استفاده از جعبه هایی با سوراخ های کم به دست آورد که به بسته بندی اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز تهویه را به صورت دستی انجام دهد.

جنس بسته بندی گل برای صادرات

جنس بسته بندی اهمیت زیادی در حفظ کیفیت گل های صادر شده از راه های زمنیین، هوایی و دریایی دارد. معمولا کشورهای اروپایی از بهترین جنس های بساه بندی برای صادرات گل های خود به سایر مناطق دنیا استفاده می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با انواع جنس بسته بندی و انتخاب بهترین نوع آن در ادامه همراه سپید سازه باشید.

بسته بندی چوبی

همانطور که در بالا ذکر شد، جعبه‌های فیبر به‌طور کلی، مناسب‌ترین بسته بندی برای بازاریابی بین‌المللی گل و شاخ و برگ تازه شاخه بریده، و همچنین انواع خاصی از گیاهان و قلمه های سبز هستند. با این حال، اگر یک کشور صادرکننده در یافتن منابع چنین جعبه‌هایی به دلایل فنی یا اقتصادی مشکل داشته باشد، مواد چوبی می‌تواند جایگزین خوبی باشد.

از آنجایی که بسته بندی چوبی به طور گسترده در سایر بخش های باغبانی، به ویژه برای سبزیجات و میوه های تازه استفاده می شود، چنین بسته بندی می تواند با بازار گل و شاخ و برگ نیز سازگار شود.

ویژگی های بسته بندی چوبی عبارتند از:

• قسمت پایین یا طرفین معمولا باید دارای ساختاری باز باشد تا امکان گردش هوا و حفظ طراوت محصولات فراهم شود.
• بسته‌های مورد استفاده به صورت سری باید دارای اندازه و مدل یکسانی باشند تا بتوان آن‌ها را ادغام کرد و امکان دسته بندی و گروه بندی آن‌ها در بارهای واحد را فراهم کرد (پالت سازی).
• مقاومت فشاری عمودی کافی باید پیش بینی شود.
• بسته بندی باید حمل و نقل را در سراسر زنجیره توزیع به ویژه در محل فروش تسهیل کند.
• باید جذاب باشد.

بسته بندی پلاستیکی

ظروف ساخته شده از مواد پلاستیکی معمولا برای حمل و نقل گل استفاده نمی‌شوند. موارد استثناء شامل موارد پلی استایرن منبسط شده با روکش، طراحی شده برای انتقال قلمه های گیاهان سبز از طریق هوا است. این سبک جعبه برای محموله های آزمایشی مناسب‌تر است تا برای استفاده مداوم.

در حوزه پلاستیک‌های تزریقی، ظروف گل را می‌توان بر روی خطوط جعبه‌هایی که توسط برخی صادرکنندگان برای حمل میوه و سبزیجات تازه استفاده می شود، طراحی کرد.
از آنجایی که بسته بندی صادراتی معمولا غیرقابل برگشت است، اما پلاستیک ها از فرآورده های نفتی ساخته می شوند، در حال حاضر در نظر گرفتن این نوع بسته بندی یا توصیه به استفاده از آن برای چنین صادراتی غیرواقعی به نظر می‌رسد.

کیفیت مواد

در بسیاری از کشورهای صادرکننده، کاغذهای باطله یا روزنامه قدیمی به عنوان وسیله ای برای محافظت از محتویات بسته بندی، یا به عنوان بسته بندی فوری برای گل ها یا دسته ها یا پس از تبدیل به الیاف کاغذ، به عنوان بالشتک یا عایق برای اقلام گلکاری عمل می‌کند. این نوع بسته بندی به دست آمده اصلا جذاب نیست!

واردکنندگان در بازارهای پیشرو همگی موافق هستند که ارائه گل و شاخ و برگ وارداتی باید بهبود یابد و کاغذهای باطله با مواد تمیز از الیاف چوب، کاغذ یا پلاستیک جایگزین شود. در عین حال، آن‌ها از هزینه‌های اضافی ناشی از این مواد کاملا آگاه هستند و بنابراین شیوه های فعلی را بدون اعتراض می‌پذیرند.

با این حال، بسته بندی داخلی جذاب می تواند یک محصول با کیفیت را جذاب‌تر کند. این امر به ویژه در بازارهای رقابتی بسیار مهم است.

صادرکنندگان باید جایگزین‌های مختلف بسته‌بندی را مقایسه کرده، هزینه‌های مرتبط را مطالعه کنند و نتایج بالقوه‌ای را که ممکن است با ارائه بهتر به‌دست‌آمده در هنگام بررسی اینکه آیا مواد بسته‌بندی خود را ارتقا دهند، تجزیه و تحلیل کنند.

ظاهر خارجی

بسته بندی، محصول را می فروشد! خریدار در مواجهه با ظاهر خوشایند یا غیرجذاب، ناخودآگاه تصویری مشابه از گل ها یا شاخ و برگ های داخل آن ایجاد می کند. در ارائه صادرات گل باید به دو عنصر توجه شود خود جعبه و چاپ روی جعبه.

جعبه ها ممکن است در نتیجه سفید شدن کاغذ بیرونی تخته راه راه سفید باشند. جعبه های سفید جذابیت بیشتری دارند و چاپ روی آنها واضح تر نشان داده می شود. با این حال، آنها گرانتر هستند و کاغذهای سفید شده استحکام کمتری نسبت به کاغذهای سفید نشده از همان ماده دارند.

علاوه بر این، سطح سفید به راحتی خراشیده و علامت گذاری می شود و بنابراین به اقدامات احتیاطی بیشتری برای تمیز نگاه داشتن آن، هم در ایستگاه بسته بندی و هم در جابجایی بعدی نیاز دارد.

در تصمیم گیری در مورد ظاهر بیرونی بسته بندی، صادرکننده باید اطلاعاتی در مورد زیر داشته باشد:

• آیا محصول تا زمانی که به فروشگاه خرده فروشی برسد در بسته بندی اصلی باقی می ماند (وضعیت عادی)، یا اینکه قبل از بسته بندی مجدد در جعبه های جدید توسط واردکننده بازگشایی شده و «بازسازی» می‌شود؟ (همانطور که اغلب در هلند اتفاق می‌افتد).

بسته بندی گیاهان گلدانی

گیاهان گلدانی در کل فرآیند حمل و نقل نیاز به نگهداری خاصی دارند. انتخاب بسته بندی صادراتی برای آن‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد: فراوانی شاخ و برگ، انعطاف‌پذیری ساقه‌ها و برگ‌ها، و هر گونه تمایل به گره خوردن در طول حمل و نقل.

بدون حفاظت، گیاهان ممکن است در معرض هوای سرد قرار بگیرند و آسیب ببینند یا بمیرند. گیاهان آسیب دیده اتیلن بیشتری تولید می کنند که ممکن است باعث زرد شدن، محو شدن یا ریزش برگ‌های آن‌ها شود. قرار گرفتن در معرض اتیلن از باز شدن گل‌های گیاهان گلدار و پژمرده شدن یا ریزش آن‌ها جلوگیری می‌کند.

گیاهان سبز هرگز نباید همراه با میوه ها، سبزیجات یا گل های شاخه بریده حمل یا نگهداری شوند، زیرا این محصولات اتیلن نیز تولید می کنند. علاوه بر این، گیاهان گلدار همیشه باید جدا از گیاهان سبز حمل شوند.

اگر گیاهان سبز گلدار یا میوه‌دار در ظروف صادر می‌شوند، هر گونه گل یا میوه باید قبل از ارسال از گیاهان خارج شود.

دمای مناسب

گیاهان سبز باید در دمایی بین 15 درجه سانتیگراد تا 18 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی بین 85 تا 90 درصد حمل شوند. دمای توصیه شده می‌تواند برای گیاهان خاص بسته به مدت سفر متفاوت باشد.

برای اکثر گونه‌های گیاهی سبز که منشا آن کشورهای گرم هستند، دمای پایین بدترین تهدید را ایجاد می‌کند زیرا ممکن است باعث پژمردگی گیاهان یا زرد شدن برگ‌ها شود.

با این حال، اگر دما خیلی بالا باشد، گیاهان اتیلن بیشتری تولید می‌کنند و در نتیجه رطوبت کاهش میابد و گیاهان خشک می‌شوند. با توجه به این موضوع، توصیه می شود برای بررسی دما در طول سفر، یک دماسنج در ظرف قرار دهید. این اقدامات عمدتا برای حمل و نقل از طریق جاده اعمال می‌شود.

علامت‌گذاری

علامت‌گذاری روی جعبه‌های گیاهان گلدانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. علاوه بر مبدأ و مقصد، جعبه‌ها باید دارای یک اخطار باشند که حاوی گیاهان زنده‌ای هستند که شکننده و فاسد شدنی هستند. به همان اندازه مهم است که جعبه‌ها را به وضوح با محدودیت های دمایی بالا و پایین توصیه شده علامت‌گذاری کنید و با استفاده از فلش‌های جهت، بالا و پایین بسته را نشان دهید.

سخن نهایی

همانطور که خواندید در این مطلب ما به روش های نگهداری از گل و گیاهان زینتی گلدانی و اقدامات لازم برای حمل و نقل جاده‌ای، هوایی و دریایی اشاره کردیم.

به‌طور در ایران اقدامات مناسبی برای نگهداری و بسته بندی گیاهان انجام نمی‌شود ولی لازم است به این مهم توجه ویژه‌ای صورت گیرد تا در زمینه صادرات گل و گیاهان آپارتمانی و زینتی حرفی برای گفتن داشته باشیم.