ساخت گلخانه پرورش قارچ
قارچ‌ها نوعی موجود جاندار هستند که انواع مختلفی دارند و گاهی انسان‌ها از آن‌ها برای مصارف خوراکی و غیره استفاده می‌کنند. در ساخت گلخانه پرورش قارچ همراه ما باشید.
قارچ‌ها نوعی موجود جاندار هستند که انواع مختلفی دارند و گاهی انسان‌ها از آن‌ها برای مصارف خوراکی و غیره استفاده می‌کنند. این جانداران به‌طور طبیعی به‌طور خودرو رشد می‌کنند و تکثیر می‌یابد، اما مصارف متعدد آن‌ها باعث شده است تا انسان‌ها با ساخت گلخانه پرورش قارچ، میزان تولید آن‌ها را در سطح وسیعی گسترش دهند.
برای آشنایی بیشتر با انواع قارچ و محیط رشد آن‌ها در گلخانه و نوع پرورش این موجودات تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
انواع قارچ
طبق تحقیقات و بررسی‌های علمی تقریبا 120 هزار نوع قارچ در جهان وجود دارند که معمولا آن‌ها را در سه دسته کلی زیر تقسیم می‌کنند:
- قارچ‌های خوراکی
- قارچ‌های سمی
- قارچ‌های صنعتی یا حتی دارویی
گونه‌های مختلف قارچ با داشتن شرایط مناسب شروع به رشد و تکثیر می‌کنند، اما انسان‌ها گاهی در محیطی مانند گلخانه این شرایط را به‌طور دستکاری شده به‌وجود می‌آورند. منظور ما از ساخت گلخانه پروروش قارچ نوع خوراکی و صنعتی آن است و دسته دوم برای انسان فایده خاصی ندارند.
دسته اول خود انواع گوناگونی دارند که قارچ‌های صدفی یا دکمه‌ای رایج‌ترین مدل قابل پرورش در ایران و برای مصارف روزانه هستند. دسته سوم نیز به دو بخش دارویی مانند قارچ‌های گانودرما و قارچ‌های صنعتی ازجمله انواع مخمرها تقسیم شده‌اند.
انواع گلخانه برای پرورش قارچ
قارچ‌ها نیز مانند گیاهان بوته‌ای یا درختی برای رشد به سه عامل آب، مواد معدنی و نور نیاز دارند، اما مقدار مورد نیاز و نحوه پرورش آن‌ها با سایر محصولات قابل کشت متفاوت است.
معمولا در گلخانه‌ها تخم این موجودات را در بستری از خاک قرار می‌دهند تا با ایجاد شرایط مناسب رشد کنند. اما کشت هیدروپونیک نیز روشی است که کشاورزان یا حتی افراد بی‌تجربه در خانه‌های خود می‌توانند از آن برای پرورش قارچ استفاده کنند.
در روش هیدروپونیک دیگر نیازی به ایجاد بستر خاکی نیست و تخم‌ها مواد مغذی را از طریق آبیاری در بسترهای محافظی دریافت می‌کنند. احداث این نوع گلخانه هزینه بیشتر و همچنین بهره‌وری بیشتری دارد.
احداث گلخانه پرورش قارچ به روش هیدروپونیک مراحل مختلفی دارد و افراد باید با خرید سیستم‌های کشاورزی هیدروپونیک، بتوانند مواد مغذی را در حجم وسیعی به دانه‌های درحال رشد برسانند.
اما برای افرادی که قصد دارند قارچ را در خانه خود پرورش دهند، خرید کیت‌های آماده پرورش قارچ و عمل کردن طبق دستورالعمل‌های این بسته‌ها می‌تواند آن‌ها را در زمان کوتاهی به مرحله برداشت رساند.
مزایای ساخت گلخانه قارچ
هدف بیشتر افراد از راه‌اندازی گلخانه و کاشت محصولات مختلف، رسیدن به سود مورد نظرشان است که این موضوع درباره بذرهای مختلف متفاوت است. اما دلیل افزایش تقاضا برای ساخت گلخانه پرورش قارچ در کشور ما، به موارد زیر برمی‌گردد:
1. تقاضای بالا
در گذشته مردم قارچ را فقط در طبیعت برداشت می‌کردند که هاگ‌پرانی آن‌ها نیز تنها در فصول خاصی از سال انجام می‌شد. به‌همین علت این ماده خوراکی همواره در بین مردم محبوبیت زیادی داشته است و حتی در بعضی از دوره‌های تاریخی آن را غذای مخصوص شاهان می‌دانستند.
امروزه راه یافتن قارچ به آشپزخانه‌های مردم در هر زمانی و استفاده از آن‌ها در غذاها و سالادها، میزان تقاضا برای این جانداران را نیز بالا برده است. این موضوع یکی از مزایای پرورش قارچ در گلخانه و توزیع آن در بازار است.
2. بازدهی سریع
کشاورزان برای پرورش بعضی از گونه‌های گیاهی ماه‌ها و حتی چندین سال تلاش می‌کنند تا در نهایت بتوانند به مرحله فروش محصولاتشان برسند. در مقابل پرورش‌دهنده‌های قارچ در مدت زمان کمی می‌توانند اولین محصولات خود را برداشت کنند و فصل کشت آن‌ها در سال متوقف نمی‌شود.
3. سرمایه اولیه کم
راه‌اندازی گلخانه پرورش قارچ برخلاف سایر موارد به سرمایه کمی برای شروع نیاز دارد و این یکی دیگر از مزیت‌های انجام این کار است. همچنین معمولا قارچ‌ها را در سینی‌های ویژه پر شده با کمپوست یا به روش هیدروپونیک تولید می‌کنند، به‌همین دلیل برای کشت به زمین حاصل‌خیز و بستر خاکی مناسب نیاز ندارد.
ساخت گلخانه پرورش قارچ
احداث گلخانه قارچ با سایر نمونه‌ها اندکی تفاوت دارد، زیرا قارچ‌ها برخلاف سایر محصولات کشاورزی به نور زیاد و طولانی مدت نیاز ندارند. پس نوع فضای پرورش و آماده کردن آن منحصر به خودش است. موارد زیر مراحل ساخت گلخانه قارچ هستند:
1. انتخاب فضا و ساخت آن
اولین گام برای پرورش قارچ در گلخانه، انتخاب فضای مناسب و ساخت یا آماده کردن آن است. علاقه‌مندان به انجام این کار در انتخاب فضا محدودیتی ندارند و حتی می‌توانند آن را در سوله‌های سربسته نیز انجام دهند.
همچنین حاصل‌خیزی زمین یا اقلیم محیط در پرورش این محصولات تاثیری ندارد؛ زیرا همان‌طور که اشاره کردیم آن‌ها را به‌طور مستقیم در بستر خاکی زمین کشت نمی‌کنند.
2. تنظیم نور گلخانه
در بیشتر موارد نور طبیعی در ساخت گلخانه پرورش قارچ عامل مضرری است که وجود آن منجر به گرم شدن و آسیب دیدن محصولات خواهد شد. از این رو گلخانه‌های کشت قارچ باید کاملا تاریک باشند و پرورش‌دهنده‌ها مقدار کم نور مورد نیاز را به‌وسیله لامپ‌های مصنوعی تامین کنند.
3. ضدعفونی کردن محیط
قارچ‌ها در برابر آلودگی بسیار حساس هستند و وجود میکروب‌های مضر در گلخانه می‌تواند مانع رشد آن‌ها باشد. به‌همین علت افراد باید نظافت گلخانه را به‌طور مداوم رعایت کنند و در صورت نیاز از سیستم‌های کنترلگر نیز کمک بگیرند.
4. کنترل دما
دما یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در ساخت گلخانه قارچ است که کنترل آن با نصب سیستم‌های ویژه و دستگاه‌های گرمایشی یا سرمایشی امکان‌پذیر است. این عامل در گونه‌های مختلف قارچ یکسان نیست و پرورش‌دهنده‌ها باید آن را براساس نیاز نوع گونه در حال کشت تنظیم کنند.
به‌عنوان مثال قارچ‌های دکمه‌ای یا صدفی به محیطی خنک نیاز دارند که دمای آن در محدوده 16 الی 26 درجه سانتی‌گراد باشد، اما نوع درمانی گانودرما در دمای 25 الی 32 درجه سانتی‌گراد رشد می‌کند.
5. آماده کردن بستر
بسیاری از افراد از کیت‌های آماده پرورش قارچ استفاده می‌کنند که نوع بستر کشت آماده شده است. اما برای کسانی که می‌خواهند پرورش را در سینی کشت یا به روش هیدروپونیک انجام دهند، باید توجه داشته باشند که قارچ‌ها به کودهای آلی با نیتروژن و مواد قندی نیاز دارند.
6. کنترل رطوبت
رطوبت عامل موثری در رشد و پرورش قارچ‌های مختلف است، پس افراد باید با کمک دستگاه‌های رطوبت‌ساز و استفاده از فن بخار آب را در همه گلخانه پخش کنند. همچنین سنسور کنترل رطوبت نیز از لازمه‌های ساخت گلخانه پرورش قارچ است.
7. تخم‌ریزی
پس از آماده کردن شرایط پرورش قارچ، نوبت به تخم‌ریزی این جاندار می‌رسد. پرورش‌دهنده‌ها در گلخانه از دو روش تخم‌ریزی به روش پوسته یا آجری برای کشت این محصول استفاده می‌کنند.
در روش پوسته تخم‌ها را به‌طور مستقیم در بستر کشت قرار می‌دهند و در نوع آجری آن‌ها را به‌شکل مجموعه‌ای کشت می‌کنند.
8. حفظ شرایط
تنها ایجاد شرایط مورد نیاز در احداث گلخانه قارچ کافی نیست و افراد افراد پرورش‌دهنده باید همه موارد مورد نیاز را در طول دوره پرورش کنترل و حفظ کنند.
سخن نهایی
احداث گلخانه پرورش قارچ با هزینه کم و شرایط آسان، راهی برای رسیدن به بیشترین سود در کمترین زمان ممکن است. ما در این مطلب پس از معرفی انواع قارچ و مزایای احداث گلخانه پرورش آن، مراحل کار و شرایط آن را نیز شرح دادیم.