هدف از احداث گلخانه ایجادی محیطی است که در آن ماکزیمم رشد با کمترین هزینه انجام شود. ماکزیمم رشد شامل تامین پارامترهای محیطی نظیر دما، رطوبت ، نور و کنترل بیماریها و آفات میباشد.

هدف از احداث گلخانه ایجادی محیطی است که در آن ماکزیمم رشد با کمترین هزینه انجام شود. ماکزیمم رشد شامل تامین پارامترهای محیطی نظیر دما، رطوبت ، نور و کنترل بیماریها و آفات میباشد. با توجه به پدیده فتوسنتز و نیز استفاده گلخانه در فصول و مناطق سردسیر، شدت تابش نور از اهمیت بالایی برخوردار است. وجود نور کافی و همچنین گرمای تولید شده بواسطه اثر گلخانه ای شرایط مطلوب را برای پدیده فتوسنتز ایجاد مینمایند. این اهمیت در مناطقی که شدت تابش نور با زاویه پایین و مدت کوتاه رخ میدهد بیشتر میباشد به همین جهت دو پارامتر اصلی گلخانه یعنی زاویه سقف و همچنین جهت قرار گیری گلخانه برای دستیابی به ماکزیمم نور داخل گلخانه وابسته است لذا جهت قرار گیری گلخانه برای مناطق پایین تر از 40 درجه شمالی میبایست در امتداد شمالی جنوبی قرار گیرد که این نکته شامل گلخانه های کشور ما نیز میگردد .( بالاترین نقطه ایران در ۳۹.۵ درجه شمالی واقع است ).

انواع گلخانه را میتوان به روشهای مختلف دسته بندی کرد.
- بر اساس کاربری
- بر اساس شکل ظاهری گلخانه

تقسيم بندی بر اساس کاربری

هنگامیکه کاربری خاص برای گلخانه در نظر گرفته میشود تابع هدف آن نیز مشخص میشود. کاربری میتواند برای موارد زیر باشد:
1) آموزش (Teaching Greenhouse)
2) تحقیقات (Research Greenhouse )
3) تفریح و سرگرمی ( Hobby Greenhouse )
4) تجارت ( Commercial Greenhouse )

1) گلخانه آموزشی (Teaching Greenhouse)

در این نوع گلخانه ها هدف اصلی آموزش میباشد لذا میبایست امکان کشت هم بر روی سکو و هم بر روی زمین وجود داشته باشد. این گلخانه دارای تمامی استانداردهای گلخانه تجاری بوده و کارآموز را با شرایط واقعی کار آشنا مینماید. فضاهای تردد به جهت امر آموزش بیشتر از گلخانه های تجاری بوده و همچنین مجهز به کلیه تاسیسات سرمایش، گرمایش، آبیاری و کنترل میباشد. تاسيسات كمترين مولد آلودگی صوتی بوده و فضای گلخانه همانند تمامی مکانهای آموزش، زیبا و دل انگیر باشد. گلخانه آموزشی میبایست در تمام فصول سال قابل استفاده باشد و انتخاب پوششهای موقت برای آن صحیح باشد. تامین شرایط مطلوب آموزش تابع هدف برای گلخانه های آموزشی بوده و هزینه و بازگشت سرمایه در آن لحاظ نمیگردد.

2) گلخانه تحقیقاتی (Research Greenhouse)

کلیه شرایط یک گلخانه آموزشی برای گلخانه تحقیقاتی نیز لحاظ میگردد ولیکن به جهت امر تحقیق شرایط کنترل پارامترهای محیطی با گلخانه های تجاری متفاوت خواهد بود. کنترل بر روی بیماری ها و آفات، صحت و دقت پارامترهای محیطی با صحت نتیجه تحقیقات رابطه مستقیم دارند. تحقیقات میتواند بر روی آلودگی و تستهای مخرب بر روی نمونه های داخل باشد لذا برای کنترل پارامترهای محیطی امکان استفاده از تجهیزات متداول در گلخانه های تجاری مانند پنجره های تهویه مقدور نمیباشد. به جهت کنترل دقیق این پارامترها، گلخانه های تحقیقاتی نیز با محدودیت ابعاد مواجه خواهد بود.

3) گلخانه تفریحی (Hobby Greenhouse)

این نوع گلخانه ها بیشتر برای نگه داری گلدان های خانگی مورد استفاده قرار میگیرد. زیبایی گلخانه های تفریحی به جهت استفاده آنها در فضاهای باز منازل و یا باغچه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مساحت این گلخانه ها بجز مواردی که از فضای داخل آن برای پذیرایی و یا استراحت استفاده میگردد، کوچک میباشد. استراکچر اصلی گلخانه های تفریحی عمدتا از آلومینیوم و چوب بوده و پوشش آن نیز شیشه و یا ورقهای پلی کربنات است.

4) گلخانه تجاری (Commercial Greenhouse)

گلخانه های تجاری اعم از تولید و نگه داری بیشترین حجم گلخانه ها را شامل میشود تعریف اساسی گلخانه برای این نوع صادق میباشد که در آن تابع هدف برای کاستن قیمت تمام شده محصول و اطمینان از رقابت با ریسک کم در بازار، مینیمم نمودن هزینه های تولید با توجه به ماکزیمم رشد میباشد. این نوع از گلخانه ها نیز براساس خرده فروشی و یا عمده فروشی تقسیم بندی میگردند. حد اقل مساحت گلخانه برای خرده فروشی ۷۵۰ متر مربع و برای عمده فروشی ۱۵۰۰ متر مربع میباشد. در گلخانه های تجاری بسته به محصول تولیدی، ساختار گلخانه مشخص میگردد. مساحت های بالا در گلخانه های تجاری، همگنی محیط و عدم تنش در پارامترهای محیطی را به همراه میآورد که آن هم در تولید محصولی یکنواخت با کیفیت یکسان موثر میباشد. این بزرگی و یا کوچکی کاملا نسبی بوده و مدیریت گلخانه تعیین کننده آن میباشد. ولیکن به جهت کنترل آفات مساحت های بالاتر توصیه نمیگردد. استفاده از پوشش های مختلف و نیز گلخانه های مدرن تماما به بازار مصرف و همچنین حساسیت محصول تولیدی وابسته است. این مسئله در تقسیم بندی گلخانه ها بر اساس شکل ظاهری آن شرح داده میشود.