وجود بازارهای بزرگ مصرف و علاقه مندی به تولید محصولات خارج از فصل و عوامل دیگر باعث ایجاد تاسیسات مختلف باغبانی شده است

رشد سریع اقتصادی و فرهنگی، رشد جمعیت، محدودیت آب و خاك، نیاز جامعه به مواد غذایی، وجود بازارهای بزرگ مصرف و علاقه مندی به تولید محصولات خارج از فصل موجب توسعه كشت محصولات گلخانه ای شده است.

ایجاد محلهای تحت کنترل و پوشیده به منظور نگهداری و پرورش گیاهان باغی مخصوصا برای مناطقی که خطر عوامل نامساعد جوی وجود دارد، الزامی است. این موضوع اهدافی را به دنبال دارد که مهمتر از همه میتوان تولید خارج از فصل یا پیشرس کردن بسیاری از محصولات و به دست آوردن محصولات در غیر موطن اصلی را نام برد.

خوشبختانه در کشور ما با وجود تنوع آب و هوایی اهمیت ساختمانهای باغبانی آنچنان که برای دیگر ممالک مطرح است، آشکار نیست؛ با این وجود در چند سال اخیر حداقل در بخش گلکاری پیشرفتهای چشمگیری ملاحظه میشود و بر همین مبنا تأسیسات مختلفی به وجود آمده است که مهمترین آنها به شرح زیرند:

خزانه هوای آزاد

خزانه هوای آزاد عبارت است از کرت یا باغچه ای به اندازه های مختلف که دارای خاک اصلاح شده و با زهکشی مناسب میباشد.

ابتدا بذر به صورت متراکم در آن کاشته شده و پس از رشد کافی نشاهای حاصله به محل کشت اصلی انتقال مییابند. از خزانه برای پرورش نشا، پیشرس كردن سبزیجات، کشت قلمه و... استفاده میشود.

شاسی سرد

شاسی سرد ساده ترین وسیله برای حفاظت گیاهان حساس به سرما است. تنها منبع گرمایی آن نور خورشید است.

ساده ترین شاسی سرد جعبه چهارگوشی است که ارتفاع دیواره جلوئی آن کوتاه تر ازدیواره عقبی است (ارتفاع دیواره جلویی 20 سانتیمتر و دیواره عقبی 40سانتیمتر است.) این جعبه بدون ته بوده و روی آن با شیشه یا پلاستیک پوشیده میشود.

از شاسیهای سرد برای به دست آوردن نشا و برای مقاوم کردن قلمه هایی که در گلخانه ریشه دار شده اند، استفاده میشود.

شاسی گرم

شاسی گرم مانند شاسی سرد است با این تفاوت که در آن از وسیله ای برای تأمین حرارت استفاده میشود. منبع حرارتی شاسی های مدرن امروزی، سیستم لوله آب گرم، بخار و یا جریان هوای گرم و نیز کابل های حرارتی است.

تونل پلاستیک

امروزه با بهره گیری از تونل های پلاستیک اقدام به کشت و به دست آوردن محصولات غیرفصل می کنند. نکته مهم در ساختن تونلهای پلاستیک، دقت در مقاومت لوله های به کار گرفته شده تحت عنوان اسکلت ومقاومت پلاستیک در برابر عوامل نامساعد جوی است.

گلخانه

گلخانه فضایی مناسب جهت رشد و نمو گیاهان است که با مواد شفاف برای عبور نور پوشانده شده و با کنترل عوامل محیطی (حرارت، رطوبت، تهویه و نور) میتوان محصولاتی را در خارج از فصل و یا در غیر از موطن اصلی آنها تولید و عرضه نمود.

تولید محصولات گلخانه ای در مناطق روستایی کشورهای صنعتی و با آب وهوای ملایم و درجه حرارت معتدل حتی مناطق استوایی روز به روز در حال افزایش است. پرورش میوه های مرغوب در زمین های حتی کوچک درآمدهای خوبی را برای ساکنین فراهم آورده است.

گلخانه ها امکان کشت در برخی مناطق خشک و گرمسیری و غیرقابل کشت را به وجود آورده اند. گلخانه های پلاستیکی اغلب مناسب آب و هوای معتدل میباشند و در بسیاری موارد برای حداقل سرمایه طراحی میشوند؛ زیرا که هدف سیستم های کوچک بهره وری بالا با هزینه های پایین است.